Unsur Bahasa Teks Cerkak

 Assalamualaikum Wr. Wb.

Sugeng siang sedaya. Pripun kabare? Muga tansaha diparingi kasihatan marang Gusti Allah, aamiin..

Isih semangat sinau? Masio tah sinau lewat daring kudu tetep semangat yaaa... Supaya luwih semangat kayake kudu nyanyi mars Basa Jawa dhisik iki. Ayooooo ……

Mars Basa Jawa

Yo kanca sinau Basa Jawa

Basa Jawa kabudayan bangsa

Budaya Jawa dilestarikna

Aja wegah sinau Basa Jawa

            Basa Jawa dudu basa langka

            Basa Jawa dudu basa kuna

            Yen bisa aja ditinggalna

            Basa Jawa bisa tetep jaya

Basa Jawa …. Inggih

Budaya Jawa …. Leres

Kelas ………. Mangga

 

Ing pertemuan katelu iki bu Cindy bakal mbahas ukara langsung lan ukara ora langsung. Ana sing wis nate krungu? Apa iku ukara langsung lan ukara ora langsung? Supaya ngerti coba dibuka buku paket Kirtya Basa kaca 12. Ing kunu wis ana panjelasan kaya ing ngisor iki.

Ukara langsung yaiku ukara sing jejer e sing ngomong utawa wong kapisan/utama purusa sing ngomong. Iku berarti wong e ngomong langsung tanpa perantara. Ukara langsung yen ditulis mesti ana tandha petik loro ing awal ukara lan pungkasan ukara (“…”). Tuladhane kaya ing ngisor iki.

Yen ukara ora langsung yaiku ukarane sing ngomong/ nyritakake wong katelu. Dadi ing ukara kasebut sing ngomong wong liya/ katelu nanging ngomongna wong kasiji/ jejer. Misal Dea ngomong menyang ibune banjur ibune nyritakake marang wong liya iku diarani ukara ora langsung. Tengere ukara ora langsung yaiku ana tembung panggandheng (kata hubung). Tembung panggandheng sing dinggo biasane tembung yen lan menawa. Tuladhane kaya ing ngisor iki.

Yen arep ngubah ukara langsung dadi ora langsung mangka kudu ditambahi tembung panggandheng yen, menawa utawa tandha koma (,).

Tuladha: 

" Kekompakan kelas iku ora tuwuh karepe dhewe", ngendhikane ibu.

yen diubah dadi ukara ora langsung dadi: 

Ibu ngedhikan yen kekompakan kelas iku ora tuwuh karepe dhewe.

Yen ngubah ukara ora langsung dadi ukara langsung mangka kudu diwenehi tandha petik kanggo ngapit ukara langsung. 

Tuladha: 

Kandhane Dea, dheweke ngrasa wis ora kuwat dadi ketua kelas.

yen diubah dadi ukara langsung dadi: 

"Aku wis ora kuwat dadi ketua kelas", kandhane Dea.

Supaya luwih paham coba garapen gladhen ing ngisor iki.